Διαταραχές της φωνής σε άτομα με υπερωιοφαρυγγική ανεπάρκεια
Η παραγωγή της φωνής μας ξεκινάει με τη δόνηση των φωνητικών χορδών στο λάρυγγα. Στη συνέχεια αντηχείται στις 3 κοιλότητες της φωνητικής οδού (φαρυγγική, στοματική και ρινική) και με αυτόν τον τρόπο τροποποιείται. Τα μοναδικά χαρακτηριστικά της φωνής μας λοιπόν εξαρτώνται άμεσα από την ανατομία μας.
Τι είναι η υπερωιοφαρυγγική ανεπάρκεια;
Ο υπερωιοφαρυγγικός σφιγκτήρας (αποτελούμενος από την μαλθακή υπερώα, τα πλάγια και το οπίσθιο φαρυγγικό τοίχωμα) διαχωρίζει τη ρινική κοιλότητα από το στόμα. Όταν κλείνει, κατευθύνει τον αέρα στο να εισέλθει στη στοματική κοιλότητα. Εκεί η ηχητική ενέργεια ενισχύεται και παράγουμε τα περισσότερα σύμφωνα. Ανοίγει όταν πρέπει να παράξουμε τα ρινικά φωνήματα. Ο ελληνικός προφορικός λόγος περιλαμβάνει μόνο 2 ρινικά σύμφωνα (το “μ” και το “ν”) και έτσι η σωστή φώνηση προϋποθέτει ισχυρή λειτουργία του σφιγκτήρα, έτσι ώστε ο αέρας να κατευθύνεται προς το στόμα. Όταν οι 7 μύες που δημιουργούν το σφιγκτήρα δυσλειτουργούν, ο αέρας “χάνεται” προς τη μύτη με αποτέλεσμα την υπερρινικότητα κατά την ομιλία.
Τι σχέση έχει η υπερωισχιστία με τη φωνή;
Το λυκόστομα είναι το εκ γενετής έλλειμμα (σχιστία) στην υπερώα (ουρανίσκος). Αντιμετωπίζεται με πλαστική επέμβαση στην ηλικία των 9 μηνών. Σε αυτά τα παιδιά οι μύες της υπερώας έχουν ανώμαλη έκφυση. Έτσι, η σύγκλειση της τρύπας (σχιστίας) θα πρέπει απαραίτητα να συνοδέυεται από αναδιάταξη των μυών και επιμήκυνση της μαλθακής υπερώας. Αυτό πραγματοποιείται είτε με Ζ-πλαστική (Τεχνική Furlow) είτε με συρραφή των μυών στη μέση γραμμή (intravelar veloplasty). Η παράλειψη αυτου του χειρουργικού χρόνου ή η καθυστέρηση του χειρουργείου σε μεγαλύτερη ηλικία συνοδεύεται από διαταραχές στη φώνηση λόγω της υπερωιοφαρυγγικής ανεπάρκειας. Η (κοντή) υπερώα τους αδυνατεί να ακουμπήσει το φάρυγγα και έτσι ο αέρας ξεφεύγει στη μύτη και τα σύμφωνα ακούγονται ρινικά.
Η άριστη αποκατάσταση
Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή αντιμετώπιση αυτών των παιδιών αποτελεί η διεπιστημονική συνεργασία μεταξύ πλαστικού χειρουργού, λογοθεραπευτή, γναθοχειρουργού (λόγω της υποπλασίας της άνω γνάθου), ορθοδοντικού (λόγω της συχνά κακής οδοντικής σύγκλεισης) και ΩΡΛ (λόγω της αυξημένης επίπτωσης της μέσης ωτίτιδας που οφείλεται σε δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας).
Πηγή: Naran S, Ford M, Losee JE. What’s new in Cleft Palate and Velopharyngeal Dysfunction Management? Plastic And Reconstructive Surgery 139(6) p:1343-1355